Το μοιρολόι της Παναγίας Ο ανθρώπινος πόνος στο θείο δράμα

Συνοπτικά
Το ευρύτατα διαδεδομένο σε όλο τον ελληνικό χώρο Μοιρολόι ή Καταλόι της Παναγίας είναι ένα μεσαιωνικό μακροσκελές ομοιοκατάληκτο στιχούργημα λόγιας προέλευσης και εντυπωσιακά πλατιάς λαϊκής αποδοχής. Επηρεασμένο από τις σχετικές περικοπές των Ευαγγελίων και την υμνογραφία της εκκλησίας αποτελεί έναν ανθρωποκεντρικό αφηγηματικό θρήνο για τη μαρτυρική πορεία του Χριστού προς τον σταυρικό του θάνατο, ιδωμένη μέσα από τα μάτια και τα συναισθήματα της τραγικής του μάνας. Τραγουδισμένο από τις γυναίκες γύρω από τον «τάφο» του Χριστού, κατά το ήθος και το ύφος των οικείων τους κοσμικών μοιρολογιών, εκφράζει τη συμπόνια, την ταύτισή τους με τη μητρική, ανθρώπινη πλευρά της Παναγίας. Στη συναυλία επιχειρείται για πρώτη φορά να αποδοθεί όλο το κείμενο, συνδυάζοντας τις περισσότερες από τις γνωστές παραλλαγές του μοιρολογιού σε μία ενιαία αφηγηματική ροή.
Με την υποστήριξη του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δ. Σαμίου
Συντελεστές
- τραγούδι
Κατερίνα Παπαδοπούλου
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σε ηλικία οκτώ χρονών έγινε μέλος της χορωδίας παραδοσιακής μουσικής του Ι. Τσιαμούλη, όπου παρακολούθησε μαθήματα δημοτικού τραγουδιού, βυζαντινής μουσικής και παραδοσιακών χορών της Ελλάδας, συμμετέχοντας στις συναυλίες και τις δισκογραφικές παραγωγές της χορωδίας. Mελέτησε ούτι με τον Χρήστο Τσιαμούλη και βυζαντινή μουσική (δίπλωμα) με τον Γιάννη Αρβανίτη. Συνεργάστηκε επί χρόνια με τον Χρήστο Τσιαμούλη, καθώς επίσης με τη Δόμνα Σαμίου, σε συναυλίες και ηχογραφήσεις (δίσκοι του «Συλλόγου Καλλιτεχνικής και Δημοτικής μουσικής Δόμνα Σαμίου»). Έχει συμμετάσχει επίσης σε πολλούς δίσκους παραδοσιακής μουσικής καθώς και έντεχνου ελληνικού τραγουδιού. Το 2000 κυκλοφόρησε το CD Τα τραγουδάκια μου πουλώ, με ανέκδοτα τραγούδια από το Μελί της Μ. Ασίας, σε συνεργασία με τους Σ. Σινόπουλο, Β. Καρίπη και Π. Δημητρακόπουλο (καλύτερο CD παραδοσιακής μουσικής για το 2002, από το περιοδικό Echo artıs). Το 2007 κυκλοφόρησε το cd-single Σαν χελιδόνι (τρία τραγούδια του Σ. Σινόπουλου), το 2008, τοv προσωπικό δίσκο Αμυγδαλάκι τσάκισα (Music Corner), με επιλογές τραγουδιών από τις μουσικές παραδόσεις του ελληνικού χώρου (εκδόθηκε στις ΗΠΑ, Golden Horn productions, με τίτλο Drawing in an almond), ενώ το 2010, μαζί με τους Χρίστο Τσιαμούλη και Σωκράτη Σινόπουλο κυκλοφόρησε το CD Πολίτικη ζυγιά (Legend), ζωντανή ηχογράφηση από συναυλία στην Ουτρέχτη το 2008. Παραδίδει σεμινάρια ελληνικού τραγουδιού στη Μασσαλία για τη Hiphaistia-Association Européenne Pour l’ Expression de la Culture Grecque και συνεργάζεται με το συγκρότημα L’ Arpeggiata, σε συναυλίες στην Ευρώπη και ηχογραφήσεις (Mediterraneo), ερμηνεύοντας τραγούδια από την Ελλάδα και τα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας. Τα τελευταία χρόνια συνεργάζεται με τον Zόρντι Σαβάλ, σε συναυλίες σε Ευρώπη και Ασία (“Mare Nostrum”, “Esperit del Balkans”, “Pelerinages De l ‘Ame”, “Orient, Occident” και το “Ibn Battuta”, που ηχογραφήθηκε ζωντανά στο Άμπου Ντάμπι και εκδόθηκε σε διπλό δίσκο από την Alia Vox το 2015). Το 2015 πήρε μέρος στο μουσικό ντοκιμαντέρ της Scuola Vivante “Mare Nostrum”, με πρωταγωνιστή τον Ζ. Σαβάλ και το σχήμα Hesperion. Το 2018, με τους Στ. Δορμπαράκη, Κ. Ταπάκη, Γ. Κοντογιάννη, Γ. Καρυώτη, πραγματoποίησαν ηχογραφήσεις στην Ιερά́ Μονή Αγίου Γεωργίου Βασσών, στην Κάρπαθο, για τον ψηφιακό δίσκο Notio Toxo in Karpathos (2019). Πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δίσκος της Anástasis (Shaphrane Records), που γρήγορα μπήκε στα Top of the World των παγκοσμίων charts, στην κατηγορία World Music. Διδάσκει παραδοσιακό τραγούδι στο πρόγραμμα μεταπτυχιακών του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Είναι υπεύθυνη της Χορωδίας του Καλλιτεχνικού Συλλόγου Δημοτικής Μουσικής Δόμνα Σαμίου και διδάσκουσα στα τμήματα μαθημάτων του Συλλόγου.
- λύρα
Σωκράτης Σινόπουλος
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κλασική κιθάρα με τη Μαρία Γαλάνη και τον Βασίλη Γρατσούνα, θεωρητικά με τον Μιχάλη Αδάμη και βυζαντινή μουσική και δημοτικό τραγούδι με τον Γιάννη Τσιαμούλη. Το 1988 άρχισε μαθήματα πολίτικης λύρας και λαούτου με τον Ρος Ντέιλυ και ένα χρόνο αργότερα έγινε μέλος του συγκροτήματός του «Λαβύρινθος». Έκτοτε, συνεργάζεται με μουσικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό, συμμετέχοντας σε ηχογραφήσεις και συναυλίες ανά τον κόσμο. Μεταξύ άλλων, έχει ηχογραφήσει για την Blue Note με τον Charles Lloyd, για την Harmonia Mundi με τον Jean Quihen Queyras, για την ECM με την Ελένη Καραΐνδρου και για την Fuga Libera με το συγκρότημα παλαιάς μουσικής L’Achéron. Το 1999 βραβεύθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού με το Κρατικό Βραβείο Νέων Καλλιτεχνών «Μελίνα Μερκούρη». Το 2010 δημιούργησε το Σωκράτης Σινόπουλος Quartet. Το πρώτο άλμπουμ του κουαρτέτου, Eight Winds, εκδόθηκε το 2015 με παραγωγό τον Manfred Eicher (ECM records). Το άλμπουμ του Under the Rose Tree – Tunes from the Greek Μusical Τraditions από τη Saphrane records επιλέχθηκε ανάμεσα στα καλύτερα για το 2018 από την Ένωση κριτικών μουσικής της Γερμανίας. Το 2019 ακολούθησε το δεύτερο άλμπουμ του κουαρτέτου, Metamodal. Είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Ως μουσικός και καλλιτεχνικός διευθυντής παραστάσεων έχει αναλάβει, μεταξύ άλλων, τα δύο φεστιβάλ νέων συγκροτημάτων παραδοσιακής μουσικής «Της τριανταφυλλιάς τα φύλλα – οι Νέοι για τη Δόμνα Σαμίου» (2017 ΜΜΑ, 2019 & 2021 ΚΠΙΣΝ), την παράσταση «Επέστρεφε», αφιέρωμα στον Κ. Καβάφη σε παραγωγή του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών (Εθνικός Κήπος, Αθήνα 2013), συναυλίες της Δόμνας Σαμίου σε όλα τα μεγάλα θέατρα της Ελλάδας την περίοδο 2003 – 2011 κ.ά.
- τρομπέτα
Ανδρέας Πολυζωγόπουλος
Τρομπετίστας και συνθέτης, μεγάλωσε στο Σαμικό της Ηλείας. Ξεκίνησε παίζοντας κιθάρα μέχρι δεκαοχτώ ετών, οπότε ανακάλυψε την τρομπέτα. Σπούδασε τζαζ τρομπέτα στο Ωδείο του Άμστερνταμ (Bachelor of Arts) και στη Βασιλική Ακαδημία των Βρυξελλών (Master of Arts), όπου κέρδισε τον διαγωνισμό Toυτς Τήλεμανς. Παρακολούθησε μαθήματα με τον Markus Stockhausen και σεμινάρια με τον Paolo Fresu στη Σαρδηνία. Το 2008 ηχογράφησε το πρώτο του άλμπουμ, Perfumed Dreams, με το σχήμα Poly Quartet, κερδίζοντας την πρώτη θέση στο διαγωνισμό Motives For Jazz του Βελγίου. Το 2010, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ορχήστρας Τζαζ Νέων, περιόδευσε στην Ευρώπη. Έχει δώσει συναυλίες σε σημαντικά φεστιβάλ και κλαμπ: North Sea Jazz Festival, Odessa jazz Festival, Sanghai world music Festival, Berlin Jazz Festival, I suoni delle Dolomiti, Jazz a la Vilette, Banlieues Bleues.
Έχει 4 προσωπικά άλμπουμ και συμμετοχή σε περισσότερες από 70 ηχογραφήσεις. Έχει συνεργαστεί με τους Jaques Morelembaum, Tore Brunborg, Diederik Wissels, Tony Lakatos, Gunter “Baby” Sommer, Mode Plagal, Ψαραντώνη, Γιώργη Μανωλάκη, Γιώργο Παλαμιώτη, Σαβίνα Γιαννάτου, Μαρία Φαραντούρη, Dulce Pontes, Δημήτρη Καλαντζή, Νίκο Σιδηροκαστρίτη, David Lynch, Haig Yazdjan, Federico Casagrande, Βαγγέλη Κατσούλη, Γιώργο Κοντραφούρη, Βασίλη Ρακόπουλο, Σταύρο Λάντσια, Πέτρο Κλαμπάνη, Τάκη Μπαρμπέρη, Τάνια Γιαννούλη, Διονύση Σαββόπουλο, Θανάση Παπακωνσταντίνου κ.ά. Η αέναη αναζήτηση του καινούργιου, χωρίς το φόβο του ρίσκου, είτε πρόκειται για τα ηχοχρώματα της τρομπέτας είτε για τα πρότζεκτ που δημιουργεί, αποτυπώνεται στην προσωπική του δισκογραφία: Heart of the Sun, άλμπουμ-αφιέρωμα στους Pink Floyd, Anicca εμπνευσμένο από έναν δεκαήμερο σιωπηλό διαλογισμό, και ο ambient One Inch of Love. Θεωρεί προσφιλή και οικείο του τον ευρωπαϊκό ήχο της τζαζ, και εξίσου σημαντικά στη μουσική το ρυθμό, αλλά και τη σιωπή.
- βιολοντσέλο
Σοφία Ευκλείδου
Άρχισε βιολοντσέλο στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης και μετέπειτα στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (τάξη Δ. Πάτρα, δίπλωμα με άριστα παμψηφεί). Συνέχισε στην Ανώτατη Σχολή Μουσικής της Κολωνίας (Claus Kangiesser) και στο Trinity College of Music (Richard Markson), όπου βραβεύτηκε (Sir John Barbirolli prize for cello studies) και κέρδισε με το τρίο της το α΄ βραβείο του διαγωνισμού μουσικής δωματίου. Υπότροφος του ΙΚΥ και του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, έχει δώσει συναυλίες και ρεσιτάλ σε Ελλάδα, Γερμανία, Ισπανία, Τουρκία και Αγγλία. Έχει συμμετάσχει σε σύνολα μουσικής δωματίου, μπαρόκ, αναγεννησιακής και παραδοσιακής μουσικής, συναυλίες σύγχρονης και αλεατορικής μουσικής. Tα τελευταία χρόνια εργάζεται και στο θέατρο (misterioso-119, Άλκηστη Ευριπίδη, Άνεμος του Κ. Ρήγου, Δαιμονισμένοι του Ντοστογιέφσκι, Ειρήνη του Αριστοφάνη για το Εθνικό Θέατρο, Έμποροι των εθνών του Α. Παπαδιαμάντη, Όρνιθες του Αριστοφάνη για τη Στέγη). Ακόμη, στα Παραμύθια του Δημήτρη Μπασλάμ, με τρίο κινηματογραφικής μουσικής (με τον Θ. Κοτεπάνο και τον Μ. Παπαστάμου), με τους Artefacts ensemble, με τον Ν. Κυπουργό, αλλά και με μουσικούς και τραγουδιστές όπως οι Γ. Αγγελάκας, Ν. Βελιώτης, Μ. Φριτζήλα, Χ. Τσιαμούλης, Κ. Βήτα, Σ. Γιαννάτου, Γ. Χαρούλης, Ψαραντώνης, Μ. Τσέρτος κ.ά. Επίσης συνεργάζεται με τον Ρος Ντέιλυ ως μέλος του κουαρτέτου του. Έχει συμπράξει με την Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, την Κρατική και Δημοτική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και την Ορχήστρα Δωματίου του Δήμου Χανίων. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια κλασικής μουσικής (Rafael Wallfish, Alexander Bailly, Laury Blake κ.ά.), σύγχρονης (στη Θερινή Ακαδημία των Παξών με το Ensemble Moderne), μπαρόκ (Nima Ben David στη Viola Da Gamba και συγκρότημα La Caccia) και παραδοσιακής μουσικής στο εργαστήριο Λαβύρινθος (Omer Erdogdular, Erkan Ogur, Ross Daly, Derya Turkan, Ευγένιος Βούλγαρης, Χάρης Λαμπράκης, Σωκράτης Σινόπουλος, Daud Khan Sadozai). Έχει διδάξει στο Εθνικό Ωδείο Νέας Σμύρνης, στο Κεντρικό Ωδείο Αθηνών, στο Ωδείο των Χρωμάτων του Ηρακλείου και στο Δημοτικό Ωδείο Ηρακλείου και Καλαμάτας. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα, διατηρώντας διάφορα σχήματα και συνεργασίες.
- κρουστά
Μανούσος Κλαπάκης
Γεννήθηκε το 1978. Είναι απόφοιτος του Πρότυπου Πειραματικού Μουσικού γυμνασίου-λυκείου Παλλήνης. Έρχεται σε επαφή με τη μουσική και τα κρουστά σε νεαρή ηλικία, με πρώτο δάσκαλο τον πατέρα του, Μιχάλη Κλαπάκη. Σπούδασε βιολί με τον Γιάννη Ζευγώλη, θεωρητικά στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και συμφωνικά κρουστά με τους Κωνσταντίνο Βορίση και Κώστα Θεοδωράκο. Διδάχτηκε νταούλι από τον Γιώργο Γευγελή. Παίζει σε παραστάσεις μουσικής, χορού και θεάτρου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συνεργασίες, ενδεικτικά: Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, «Εδώ είναι αλώνι για χορό» (Θέατρο Επιδαύρου), Ομήρου Ιλιάδα (Στάθης Λιβαθινός, Φ.Α.), Νίκος Μαμαγκάκης (Αρχαίο θέατρο Κνωσού), Καλλιτεχνικός σύλλογος Δόμνα Σαμίου (ΜΜΑ, Ωδείο Ηρώδου Αττικού), Creo Dance Company (Απόγειο, υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ), (Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, ΜΜΑ, Ίδρυμα Μ. Κακογιάννης), Λύκειο Ελληνίδων (Ωδείο Ηρώδου Αττικού, ΜΜΑ και ΜΜΘ), Δυνάμεις του Αιγαίου (Θέατρο Βράχων), Κατερίνα Παπαδόπουλου + Anastatica project (ΜMΘ, Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος), Polis ensemble (ως ιδρυτικό μέλος – ΜΜΑ, ΜΜΘ, Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών), Οράματα και θάματα Στρατηγού Μακρυγιάννη (Δ. Μαραγκόπουλος, Ίδρυμα Σ. Νιάρχος). Διδάσκει κρουστά και ρυθμολογία στα ωδεία Athenaeum, Φ. Νάκας και Αθηνών, καθώς επίσης σε ομάδες χορού, με τις οποίες συνεργάζεται σε παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Φωτογραφικό υλικό: Κωνσταντίνος & Πέτρος Σοφικίτης
Σχεδιασμός ήχου: Γιάννης Σκανδάμης
Σχεδιασμός φωτισμού: Σεμίνα Παπαλεξανδροπούλου
Επιστημονική σύμβουλος: Μιράντα Τερζοπούλου
Σύλληψη, έρευνα: Κατερίνα Παπαδοπούλου
Μουσική & καλλιτεχνική επιμέλεια: Σωκράτης Σινόπουλος, Κατερίνα Παπαδοπούλου
Επεξεργασία και χειρισμός βίντεο: Παναγιώτης Δεληνικόλας
Φωτογραφίες






Video
Δείτε επίσης

Μουσική
Του μοιρολογιού το μύρο
Στο πλαίσιο των πασχαλινών εκδηλώσεων πραγματοποιείται στο Μέγαρο θεματική συναυλία αφιερωμένη στο μοιρολόι. Ο...
Διοργανωτής: Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Δευτέρα 10.04.2023, 20:30
Μουσική
L. v. Beethoven: Missa Solemnis
Στον ουμανιστικό κόσμο του Μπετόβεν πίστη στο Θεό και πίστη στον άνθρωπο δεν ξεχωρίζουν....
Διοργανωτής: ΚΟΑ
Τετάρτη 12.04.2023, 20:30